Oorzaken van incontinentie
Incontinentieklachten kunnen veel oorzaken hebben. Ze kunnen bijvoorbeeld na een bevalling of bij het ouder worden ontstaan. De belangrijkste oorzaken van urine-incontinentie zijn:
- Verzwakking van het bekkenbodemspieren en steunweefsel.
- Slechte afsluiting van de plasbuis
- Een overactieve blaas door een neurologische aandoening
- Afwijkingen in de blaas (bv. stenen, tumoren)
- Een operatieve ingreep
Oorzaken urineverlies
Verzakking
Bij een blaasverzakking zakt de voorwand van de vagina naar buiten. Omdat de blaas hier deels op rust, is deze ook verzakt. Ook een bevalling kan de weefsels en spieren rondom de vagina verzwakken. Dit kan ook gebeuren door hormonale veranderingen tijdens de menopauze of een te hoog lichaamsgewicht. Doordat u de bekkenbodemspieren niet meer goed kunt aanspannen, kan de blaas niet goed afgesloten worden. Dan kan er bij bijvoorbeeld hoesten, niezen, persen, bukken, sporten en andere bewegingen urineverlies optreden.
Neurologische aandoening
Ongewild urineverlies heeft vooral te maken met de werking van het systeem van spieren, zenuwen en de blaas. Bijvoorbeeld door vaatafwijkingen, een ongeval (dwarslaesie), hernia, Multiple Sclerose of een aangeboren afwijking (‘open rug’) kunt u een beschadiging aan de zenuwen oplopen. Die kunnen de blaas en de sluitspieren dan niet of niet goed besturen of samen laten werken. U voelt bijvoorbeeld geen aandrang en de blaas trekt zich op onvoorspelbare momenten samen. Vaak komt de plas al zonder dat de blaas vol is en zonder dat aandrang is gevoeld. Ook door een hersenbloeding of herseninfarct kan ongewild urineverlies optreden, terwijl de blaas en de sluitspier op zich goed werken.
Een operatieve ingreep
Bij urologische operaties en operaties in de onderbuik kan tijdelijk of blijvend een zenuwbeschadiging optreden, met incontinentie als gevolg. Dit ziet men voornamelijk na het wegnemen van de prostaat bij prostaatkanker. Tijdens die operatie zal de uroloog zo voorzichtig mogelijk te werk gaan om de sluitspier van de prostaat af te halen. Door de robot-geassisteerde techniek verloopt dit al veel vlotter dan vroeger bij de open techniek. Desondanks zal het grootste deel van de mannen tijdelijk een beperkte hoeveelheid urine verliezen na dergelijke operatie.
Mannen met vergrote prostaat
Bij mannen kan incontinentie ontstaan door een vergrote prostaat. Doordat deze de plasbuis gedeeltelijk dichtdrukt, kan de man niet meer goed uitplassen. Hierdoor blijft steeds urine in de blaas achter. Dit heeft een overvolle en overrekte blaas tot gevolg, die overloopt. Er vloeien dan steeds kleine beetjes urine weg. De blaas kan ook overactief zijn en ongewild samentrekken bij kleine prikkels, ook als hij maar een kleine hoeveelheid urine bevat. Dit veroorzaakt zo’n hoge druk in de blaas, dat het afsluitmechanisme de urine niet kan tegenhouden. Het urineverlies dat hierdoor ontstaat, varieert van een beetje tot de volledige blaasinhoud.
Medicatie
Urine-incontinentie kan veroorzaakt worden of verergeren door bepaalde geneesmiddelen. Deze geneesmiddelen kunnen invloed hebben
- op het autonoom zenuwstelsel,
- een verhoogde urineproductie,
- een invloed op de lichamelijke of mentale capaciteiten van de patiënt,
- veroorzaken van urineretentie (ophouden van urine in de blaas) met risico van overloopincontinentie.
Vaak zijn dit geneesmiddelen die worden voorgeschreven aan ouderen die al een verhoogd risico lopen op urine-incontinentie. De belangrijkste middelen die hiertoe aanleiding kunnen geven zijn alfa blokkers, diuretica, sedativa, neuroleptica, tricyclische antidepressiva, cholinesterase-inhibitoren, hormonale substitutie therapie.
